Tijdens de zwangerschap bereid je je goed voor op wat komen gaat. De een heeft al ervaring en weet wat er ongeveer op haar af gaat komen en de ander heeft nog geen flauw benul. Maar hoe goed jij je ook voorbereid, ook jij kan oververmoeid raken door de kleine.
Alles staat klaar
Je zorgt er in ieder geval voor dat alle fysieke dingen er zijn: babykamer klaar, wiegje/campingbedje voor naast je bed, luiertas klaar, alles qua doeken en lakens en dergelijke liggen netjes in de kast en kleren zijn er ook genoeg. Verder heb je alles voor het badderen in huis staan en ook de box (met toebehoren) staat op zijn plek, voedingskussens en aankleedkussens (en wat al niet meer) staan ook netjes klaar om de kleinste aanwinst te verwelkomen.
Inlezen en hulp
En als je nog onervaren bent (zoals ik was), lees je je goed in over het zorgen voor je kind. Je leest over borstvoeding, slaapjes, soorten bijvoeding, kolfen, problemen rondom borstvoeding, verwachte ontwikkeling, technieken voor het badderen, kraamvisite, kraamhulp, het helingsproces na de bevalling…en nog veeeeeeeeeel meer (gelukkig staat het internet er vol mee
In de eerste week na de bevalling komt er veel op je af, maar gelukkig is er de kraamhulp die je helpt met dingen doen en de vragen die je hebt te beantwoorden.
En dan sta je er ineens alleen voor
Maar dan begint het pas echt. Je hulptroep is weg. Je partner is weer aan het werk (want die heeft belachelijk genoeg maar een paar dagen verlof…als hij geluk heeft) en dus zit je daar…met je kleine…en al je ongemakken van de bevalling die nog flink wat van je lijf vragen. Terwijl je met jezelf worstelt, probeer je zo goed mogelijk voor je kleine te zorgen. En al snel zet je je eigen ongemakken opzij om er voor de kleine te zijn (wat heel logische en ook heel natuurlijk is).
De ongemakken van jouw kind
Zo makkelijk als je kind was tijdens de eerste week (toen de kraamhulp er ook nog fijn was om je te helpen), zo moeilijk wordt het daarna. Na die week komen de lichamelijke ongemakken van je kind, doordat deze nu een eigen ritme krijgt. De darmpjes beginnen op te spelen, ze spugen ontzettend en als je pech hebt komen er ook nog eens tandjes bij. En misschien heb je een kind wat meer wil dan het kan en is het daardoor ontzettend gefrustreerd. Daar komt nog eens bij dat sommige baby’s een ware trauma hebben opgelopen tijdens de bevalling en af en toe helemaal in paniek raken. Ook kunnen sommige baby’s geïrriteerde spieren hebben door de bevalling. Hiervoor zijn wij trouwens naar een osteopaat geweest die gespecialiseerd was in baby’tjes (omdat ze met haar arm over haar hoofd uit mij kwam)…een echte aanrader (de osteopaat, niet dat armpje over het hoofd
Slaapritme
Maar het lastigst is denk ik nog wel de kleine zijn slaapritme. Daar waar wij gewend zijn aan overdag wakker zijn en ’s nachts slapen, heeft je kleine een wakker-slaap ritme die 24 uur door gaat; even slapen, even wakker, even slapen, even wakker…ook ’s nachts. De meeste kinderen hebben na een half jaar al een echte nachtritme waarbij ze ’s avonds lekker op bed gaan en de volgende ochtend pas wakker worden. En dan kun je eindelijk een beetje bijtanken. En zelf weer een fatsoenlijk slaapritme opbouwen. Maar er zijn ook genoeg baby’s die het slaapritme pas veel later krijgen.
Vermoeidheid en een burn-out liggen op de loer
Om alle bovenstaande redenen zijn er veel ouders die ontzettend vermoeid raken door de zorg voor hun kleine. En zolang ze zelf nog niet kunt bijtanken (om welke reden dan ook), raken ze al snel oververmoeid…een soort chronische vermoeidheid. En als deze vermoeidheid maar lang genoeg blijft aanhouden, zet deze zich om in een burn-out.
Hoe herken je een oververmoeidheid of chronische vermoeidheid?
Je …
- bent moe (duh)
- slaapt slecht
- kunt je slecht concentreren
- vergeet snel dingen
- bent extra prikkelbaar
- hebt vaak spierpijn zonder dat je je hebt ingespannen.
Je spreekt van een burn-out wanneer je de volgende klachten hebt:
Je …
- bent emotioneel uitgeput
- hebt een slaapstoornis
- beleeft amper ergens plezier aan
- libido gaat achteruit
- hebt vaak hoofdpijn en spierpijn
- bent chaotisch
- eet of veel meer of veel minder
- bent depressief
Wat kun je doen?
Wat kun je doen tegen chronische vermoeidheid en een burn-out? Rusten! Vooral veel en goed rusten. Dat hoeft niet per se slapen te zijn, maar wel iets waarbij je of je lichaam of je geest helemaal tot rust komt…of allebei natuurlijk (maar lichamelijke beweging is is wel nodig voor het herstel, dus ga niet de hele tijd bankhangen of op bed liggen). Dat rusten is niet even een dagje of een weekje, maar duurt vaak maanden. Accepteer de hulp van anderen, alle momenten dat je zelf niet iets hoeft te doen, geeft jou gelegenheid om te rusten. Praat over je vermoeidheid en wat het met je doet. Dit zorgt er voor dat jij je eitje kwijt kunt en een ander kan jou beter begrijpen. Bij een burn-out wordt zelfs de hulp van een psycholoog geadviseerd. Verder is het belangrijk goed en gezond te eten en voor regelmaat te zorgen…dat geldt dus niet alleen voor je kleine, maar ook voor jou.
Mijn verhaal
Tijdens de zwangerschap
Tijdens mijn zwangerschap was ik al vermoeid. Om die reden werkte ik de laatste maanden voor mijn verlof al minder uren. Het viel mij niet mee om stil te zitten. Maar deed ik dat niet, dan liet mijn lichaam al snel genoeg weten dat ik toch echt even stil moest zitten.
Veel bloedverlies
Tijdens de bevalling heb ik veel bloed verloren: ruim 1,5 liter. Ik had daardoor bloedarmoede en daardoor was ik ook erg moe. Ik kon dus niet echt bijtanken na de bevalling. Mijn lichaam moest keihard werken om alles weer stabiel te krijgen.
Borstvoeding
Daarnaast gaf ik borstvoeding, wat gelukkig erg goed ging. Helaas was de kleine meid erg behoeftig doordat ze zo beweeglijk was (en nog steeds is) en zo slecht sliep. Ik merkte dat de borstvoeding ook erg veel energie kostte, maar flesvoeding was geen optie. Niet alleen omdat ik graag borstvoeding wou geven, het liefst in ieder geval de eerste drie maanden. Maar onze kleine meid kreeg het niet voor elkaar om uit de fles te drinken…en we hebben echt van alles geprobeerd.
Weinig nachtrust
Ook sliep ze erg slecht. Ik kreeg haar met veel moeite in slaap (ik was bijna een uur bezig met haar aan de borst) en dan sliep ze hooguit nog een kwartiertje (meestal tien minuutjes). Ze vroeg elke twee uur om een borstje en op warme dagen zelfs elk uur. Met dat borstje probeerde ze dan ook altijd te gaan slapen. ’s Nachts was het helemaal een drama, dan werd ze elk uur wakker en ergens tussen drie uur en vier uur werd ze dan wakker om een feestje te bouwen die vaak 1-2 uur duurde. Kapot was ik dan de volgende ochtend…ik stond vermoeider op dan dat ik het bed in ging. Ik was op.
Flink aan de bak
En overdag was ze vrolijk en ontzettend actief, al vanaf haar tweede maand wilde ze lopen…en overal naartoe gaan. Ze vroeg veel aandacht, wat mij mijn laatste energie van de dag kostte.
En nu?
En hoe het nu gaat? Nu zijn we twee jaar verder. De borst geef ik nu niet meer, al sinds ze 2 jaar werd. Het slapen gaat al iets beter, maar nog lang niet altijd even goed. Ze komt nog vaak genoeg ergens in de nacht bij ons liggen, zodat wij ook rust hebben. Ze is nog altijd druk met haar ontwikkeling en loopt daarop ver vooruit. Maar nu het ietsje beter gaat, kan ik eindelijk beetje bij beetje bijtanken.
Zielig?
Ben ik moe? Ontzettend! Al meer dan twee jaar lang. Ik ben oververmoeid. Is dat het allemaal waard? Absoluut! Je kind is kostbaar en daar doe je alles voor, ook al heb je niet veel meer om te geven. Had het anders gekund? Vast, maar dan had ik mijn kind de borst moeten weigeren met als gevolg dat ze dan niets kon drinken (gezien een fles niet lukte). Dat vond ik een ‘no go’, je verhongerd je kind niet omdat je moe bent. Ben ik zielig? Zeker niet, ik ben mama…trotse mama (maar wel een hele vermoeide) en ik wist van tevoren dat ik wel eens moe zou kunnen worden.
Heb je professionele hulp nodig? Kijk dan eens op de site van PsyQ. Daar vind je informatie over burn-out en over de verschillende therapieën.