Een bijenwasdoek maken stond al best lang op mijn to-diy lijstje. Nu heb ik ze eindelijk gemaakt. En nu baal ik eigenlijk dat ik er zo lang mee gewacht heb om ze te maken, want ze zijn heel handig…en duurzaam.
Waarom een bijenwasdoek?
Een bijenwasdoek is een doek die je gebruikt om etenswaar te bewaren. Zo kun je de doek over een schaal met etensrestjes vouwen en in de koelkast bewaren. Maar je kunt er ook prima kaas, brood, groente, fruit en verse kruiden in bewaren (vlees is overigens af te raden in verband met de vleessappen). Nu kan dit uiteraard ook prima met folie uit de winkel, maar dat is lang niet zo duurzaam als een bijenwasdoek. De bijenwasdoek gooi je na gebruik namelijk niet weg, maar kun je nog heel vaak gebruiken. De bijenwasdoeken kunnen overigens ook prima in de vriezer.
Je kunt ook de boterhammen er prima in bewaren wanneer je bijvoorbeeld naar je werk gaat of gaat picknicken of zo. Al adviseer ik wel om er dan een ‘gewone’ doek omheen te doen, zodat de bijenwasdoek niet zo vies wordt aan de buitenkant door de tas en het bijenwas ook niet kan gaan ‘afgeven’ wanneer deze iets te warm wordt.
Ook kun je kaas van de markt er bij de kraam al in laten wikkelen in plaats van in het wegwerppapiertje of plastic. Ik heb voor de meiden ook nog kleine reepjes bijenwasdoek gemaakt om te gebruiken bij het eten van zelfgemaakte muesli repen, zodat de handen schoon blijven. Ze zijn overigens ook handig bij het eten van ijsjes zonder stokje…zo zijn de kleine handjes beter beschermd tegen de kou van het ijsje.
Hoe gebruik je de bijenwasdoek?
De bijenwasdoek vouw je om het etenswaar of over de schaal. Doordat het er goed omheen zit en het doek zelf luchtdicht is, blijft het voedsel in de doek lang vers. Het bijenwas wordt stijf wanneer het koud wordt en soepel wanneer het iets warmer wordt. Om die reden bewaar ik alle doeken in de koelkast.
Na gebruik kun je de doeken afspoelen met KOUD water. Je kunt eventueel nog een beetje zeep gebruiken, wanneer de doek echt smerig is geworden en niet goed schoon wordt van enkel water. Gebruik dus echt geen warm water, want dat zorgt er voor dat de bijenwas gaat smelten.
De doeken droog je het best aan de lucht. Je kunt ze even over een wasrekje hangen, dan zijn ze zo droog.
Is de laag bijenwas niet meer zo mooi egaal? Leg de doeken dan weer even plat in de oven op bakpapier. Wordt de laag bijenwas wel erg dun (dat gebeurt uiteindelijk wanneer je het gebruikt en reinigt)? Smeer hem dan weer opnieuw in met bijenwas (of maak nieuwe als je dat prettiger vindt).
Bewaren
Ik bewaar de bijenwasdoeken dus in de koelkast. Ik rol de doeken op en leg ze in het bovenste vakje van de koelkastdeur. Zo blijven de doeken lang goed en kan ik ze ook makkelijk pakken of opruimen. Door ze te rollen in plaats van ze op te vouwen, houd je de doeken langer mooi. Worden de doeken onverhoopt toch wat minder egaal door het vouwen, dan stop ik ze weer even in de oven op een bakpapiertje.
Bijenwas en jojoba olie
In principe zou enkel bijenwas al voldoende moeten zijn voor een bijenwasdoek. Maar door er jojoba olie aan toe te voegen, blijft de doek iets soepeler en blijft de doek langer hygiënisch. Jojoba olie desinfecteert namelijk.
Vormen en afmeting
Welke vorm en welke afmeting je wilt maken is natuurlijk helemaal afhankelijk van jouw doel. Om een kom is een cirkel erg handig. Ik maak de cirkel dan zo groot dat hij net niet tot de bodem van de kom komt. Voor boterhammen en een blok kaas, kun je heel makkelijk met het onbewerkte doek meten wat jij zelf praktisch vindt. Hiervoor vind ik een rechthoek of vierkant weer heel handig.
Materiaal
Als basis heb je uiteraard stof nodig. De doeken werken het best wanneer de stof niet elastisch is, goed absorbeert, licht is en flexibel is. Katoen of lakenkatoen is perfect om bijenwasdoeken mee te maken. Perfect, want daar heb ik best vaak restjes stof van. Maar ook oude lakens kun je er dus heel goed voor gebruiken (wel eerst goed wassen natuurlijk).
Aan de slag
Voor het maken van bijenwasdoeken (samen ±1000 cm²) heb je het volgende nodig:
- stof (katoen of lakenkatoen)
- (kartel)schaar
- strijkijzer en strijkplank
- 30 gram bijenwas
- 20 ml jojoba olie
- pan
- glazen schaal
- kwast
- bakplaat
- bakpapier (dat mag overigens ook een siliconen versie zijn…als de doek er maar op past)
Knip de lapjes op maat. Ik knipte de stof met een kartelschaar, zodat de rand lang netjes blijft.
Strijk de lapjes netjes vlak, zodat de bijenwas er mooi egaal op komt.
Leg bakpapier op de bakplaat.
Leg de lapjes stof op het bakpapier (netjes vlak).
Zet de oven op zo’n 100-130ºC (afhankelijk van hoe hittebestendig jouw vingers zijn en hoe snel de stof mag afkoelen…even een kwestie van proberen wat voor jou prettig is dus).
Smelt de bijenwas au bain marie (in een schaal boven een pan met kokend water).
Voeg de jojoba olie toe en roer het goed door elkaar.
Wanneer de stof warm is, kan de bakplaat uit de oven.
Smeer de doeken goed in met bijenwas, maar smeer het niet dik in…laat vooral geen plekjes over zonder bijenwas. Wanneer het niet meer goed smeert, kun je de doeken weer even terug in de oven doen (een paar tellen is vaak al genoeg), zodat je weer verder kunt.
Als alles ingesmeerd is, doe je de bakplaat weer even terug in de oven. Zo wordt de laag met bijenwas mooi egaal.
Keer de doeken om en smeer de achterkant ook in met bijenwas, vaak is hier en daar een beetje stippen al voldoende.
Doe de bakplaat nog weer heel even in de oven totdat het weer mooi egaal is.
Haal de doeken een voor een uit de oven en houdt ze een paar tellen bij de puntjes vast. Het koelt heel snel af.
Eenmaal goed afgekoeld kunnen ze gebruikt worden.
Op het bakpapier kan nog bijenwas achterblijven. Dit kun je gesmolten in een afsluitbaar bakje gieten zodat je dit weer kunt gebruiken voor een volgende keer. Au bain marie smelt dit namelijk gewoon en is het weer vloeibaar.
Maak jij ook zo’n leuke bijenwasdoek?
Super! Je snapt natuurlijk wel dat ik ontzettend nieuwsgierig ben naar jouw resultaat. Deel hem vooral onder het originele facebookbericht op ‘Mama Duizendpoot’, zodat ik hem makkelijk kan vinden en een ander jouw werk ook kan bewonderen. Of plaats de foto op Instagram met #mamaduizendpootcreatie.
Bewaren voor later
Maar misschien wil je dit bericht gewoon delen, dan kun je natuurlijk ook een van de andere opties kiezen…zoals Facebook, Twitter en LinkdIn.
Bewaren en delen wordt enorm gewaardeerd.
Diy inspiratie
Zit je nog vol met diy-kriebels? Kijk dan op de pagina ‘Mama naait’ of ‘Mama knutselt’.