Ik vind ze zo vies. En alle jeugdtrauma’s kwamen ook weer boven. De kleine meid had last van wormpjes…van die vreselijke kriebelbeestjes in de billen.
Vriend of vijand?
De kleine meid is heel tolerant wanneer het om dieren gaat. Toen ze de vorige kerst luizen had, vond ze het alleen maar leuk dat er kleine dieren op haar woonden…ook al kriebelden ze op haar hoofd. Toen ze afgelopen zomer geprikt werd door een wesp, was ze erg verdrietig omdat haar ‘vriendin’ haar geprikt had…hoe kon een vriendin dat nu doen? En ze mocht zeker niet dood gemept worden!
Omdat ze wel nieuwsgierig was naar hoe deze ‘vriendjes’ er uit zien, had ik er maar weer een onder de Smartscope gelegd in een petrischaaltje…net als met de luizen. Dat was voor haar erg leuk, want nu kon ze hem goed zien. Helaas was de worm al wel iets vergaan door de medicatie…je kunt hem bewonderen op de foto. boven deze ‘post’. Ze is er nu gelukkig al weer een tijdje helemaal van af.
Soorten wormpjes
Er zijn verschillende soorten wormpjes waar je last van kunt hebben. Zo is er de welbekende aarsmade, de spoelworm, de zweepworm en de lintworm. Dit zijn de wormen die in Nederland het meeste voorkomen. Als je kind wormpjes heeft, is de kans groot dat dit de aarsmade (of enterobiasis) is…deze komen het meest voor.
In een tropisch land kun je ook nog andere soorten wormen krijgen. Deze zijn: de draadworm, de mijnworm en de schistosomiatis.
Hoe herken je de wormpjes?
De aarsmade is niet zo groot, hij is ongeveer 5-10 mm lang. Verder is hij (geel)wit van kleur en is hij dun.
De spoelworm is 15 tot 30 cm lang en is lichtroze van kleur.
De zweepworm is 3 tot 5 cm lang en is lichtgeel met een dikker uiteinde.
De lintworm kan echt heel lang worden (ze worden zo’n 5 tot 10 meter lang), mits hij maar lang genoeg in de darmen leeft natuurlijk. Hij is wit/licht geel en plat. Meestal zie je hem voor een behandeling niet (wel kun je soms stukjes van ongeveer 3 cm lang aantreffen, dan zie je kleine rechthoekige stukjes of opgedroogde stukjes die op rijstkorreltjes lijken).
De levenscyclus
Omdat de aarsmade de meest voorkomende soort worm is (vooral bij kinderen) gaan we hier over verder. Het leven van de aarsmade begint in een ei. Het ei wordt zorgvuldig aan de rand van de anus geplaatst om vervolgens te wachten op verspreiding. De eitjes blijven ongeveer 10-14 dagen levensvatbaar buiten het lichaam. Wanneer het eitje in het lichaam terecht komt zal deze vrij vlot uit komen (in ongeveer 6 uur). Daarna leeft hij zo’n 8 weken in de blinde darm en endeldarm…en gaat op zijn/haar beurt weer zorgen voor nageslacht.
Hoe krijg je wormpjes?
Je krijgt wormpjes door de eitjes in te slikken. Dat klinkt makkelijk, maar dat valt tegen als je je bedenkt dat de eitjes nagenoeg onzichtbaar klein zijn. De eitjes worden vaak verspreid via de handen…en kunnen hierdoor ook op voorwerpen terecht komen. De eitjes komen op de handen door te krabben bij de anus. Dit hoeft niet eens bewust te gebeuren. De aarsmade legt namelijk pas eitjes wanneer je slaapt…meestal wordt de aarsmade pas actief wanneer je zo’n 2 uur lang diep slaapt. Het kan dus prima gebeuren dat je in je slaap krabt en gewoon door het hele gekriebel heen slaapt.
Wat zijn de symptomen?
Bij de meeste mensen is de eerste symptoom het gekriebel bij de anus tijdens de nachtelijke uurtjes. Door het krabben kan de huid rond de anus geïrriteerd raken. Ook kun je buikpijn krijgen en zelfs een verhoging hebben. Maar je kunt er dus ook helemaal niets van vernemen…en dan wordt het lastig. Houd daarom altijd de ontlasting in de gaten. Wanneer je wormpjes hebt is de kans namelijk groot dat je dan af en toe (levende of dode) wormpjes aantreft in de ontlasting.
Als je twijfelt of er een besmetting is, kun je direct na het wakker worden een stukje plakband stevig tegen de anus drukken en weer verwijderen. Dit plakbandje neem je mee naar de huisarts. Die kan dan onder een microscoop kijken of er eitjes op het stukje plakband zitten.
Hoe kom je er van af?
Medicijn
Meestal is een wormenkuur genoeg om van wormpjes af te komen. Hiervoor kun je gewoon bij de drogist of apotheek de pilletjes kopen (deze zijn niet duur…meestal onder de 5 euro voor 4-6 pillen). Je hebt hiervoor geen recept nodig. Het medicijn heet mebendazol. Aan 1 pil heb je vaak wel genoeg, maar het is verstandig om ook hygiënische maatregelingen te treffen en ook een nabehandeling is aan te raden. Behandel gelijk het hele gezin (vanaf 2 jaar oud…behandeling voor kinderen onder de 2 jaar moet onder toezicht van de huisarts plaatsvinden), zodat iedereen elkaar zo min mogelijk besmet.
Huis-tuin en keuken middeltjes
Er zijn mij geen huis-tuin en keuken middeltjes bekend voor het bestrijden van de aarsmade. Wil je geen medicatie? Dan zou je er van af kunnen komen door zeer strenge hygiënische maatregelingen te treffen voor het hele gezin. Dit houd je dan zo’n 8 weken vol en dan zou het over moeten zijn wanneer er geen herbesmetting heeft plaatsgevonden. Het is beter de was op minimaal 60 graden te wassen en in de zon te laten drogen…en een ruime tijd droog op te bergen, zodat de eitjes ook uitdrogen.
Hygiëne
Extra hygiënische maatregelingen zijn ontzettend belangrijk om verspreiding en herbesmetting te voorkomen. Dit zijn de dingen waar je goed op moet letten:
- handen wassen na het buiten spelen en voor het eten en voor het bereiden van eten
- houd de nagels goed kort
- gebruik telkens een schone handdoek bij het afdrogen
- draag elke dag schoon (goed aansluitend) ondergoed
- maak het beddengoed vaker schoon
- was op minimaal 60 graden
- laat de was drogen in de zon
- houd het huis goed schoon
- maak speelgoed waar veel mee gespeeld wordt elke dag schoon
Nabehandeling
De nabehandeling bestaat uit een tweede pil. Deze is hetzelfde als de eerste (mebendazol). Om deze reden zitten er 4-6 pillen in een doosje. Zo heeft een gezin genoeg voor een behandeling en een nabehandeling. Deze tweede pil neem je 2 weken na de eerste pil in. Het kan zelfs nodig zijn om 2 weken na de nabehandeling nogmaals een pil te nemen. Blijft de herbesmetting daarna plaatsvinden? Neem dan contact op met de huisarts.
Goed om te weten
De kans op besmetting en verspreiding is in een dichtbevolkte of een drukke omgeving het grootst. Op deze plekken zijn strenge hygiënische maatregelingen dan ook van groot belang om besmetting en verspreiding te voorkomen. Laat om deze reden dan ook altijd de school/opvang/kinderdagverblijf voor aanvang weten dat jouw kind last van wormpjes heeft en vermeld ook de wijze van behandeling. Laat hen dan bepalen of jouw kind deze periode welkom is of niet.
Meer over verzorging?
Wil je meer lezen over verzorging? Kijk dan vooral bij de pagina ‘Mama verzorgt’.