Deze wirwar van lijnen is niet zomaar een reeks lijnen, het is een zentangle. Zentangles draaien om herhaling en het tot rust komen. Het is ideaal wanneer je last hebt van een vol hoofd.
Zentangle
Oorsprong
Maria Thomas en Rick Roberts hebben de zentangles bedacht. Maria is een kunstenares en Rick is een meditatie-monnik. Nu bestaan de herhaalde lijnen in kunst al eeuwen lang, maar zij kwamen op het idee om dit op deze bepaalde manier te doen en om deze in te zetten voor meditatie-doeleinden. Ook bedachten zij de naam zentangle. Zen betekent zoiets als ‘rustig zijn/worden’ en tangle betekent ‘in de knoop’. Als je de tekeningen bekijkt, lijken de lijnen ook een beetje in de knoop te zitten. En je wordt heel rustig bij het gebruiken van deze tekentechniek.
Techniek
Zentagle is een tekentechniek die draait om herhaling. En kan op meerdere manieren gedaan worden. In grote lijnen is het eigenlijk niets meer dan lijnen te herhalen om zo een beeld te maken. Dit kunnen zowel rechte als kromme lijnen zijn. Binnen de lijnen versier je de vlakken met een herhalende tekening. Dit kunnen strepen, punten, bloemen, enz. zijn. In In dit filmpje zie je een tekening van Maria.
De vorm die ik op deze tekening heb gekozen is in eerste instantie met rechte lijnen een soort windmolen maken (een x en een + door elkaar). Daarna vul je elk vlak op dezelfde manier in, maar elk vlak er naast gespiegeld. Zo ontstaat er een prachtig spel van lijnen die aan het einde zelfs diepte creëren. De lijnen maakte ik door vanuit de hoek te starten en een lijn te maken die 0,5 cm afwijkt van de volgende hoek (op de overstaande lijn). Door vanuit dat punt weer 0,5 cm af te wijken van de volgende hoek en dat te herhalen, krijg je deze prachtige patronen. In dit filmpje kun je zien hoe dat precies gaat.
Figuurtjes
Je kunt dus heel goed lijnen als uitgangspunt nemen, maar je kunt bijvoorbeeld ook een hartje als uitgangspunt maken. Zo kun je een prachtige kaart maken voor moederdag, vaderdag of Valentijnsdag. Ook kun je de zentangle als mooie achtergrond gebruiken voor een quote mixed media art.
Heerlijk zen
Door de vele herhalende handelingen wordt je rustig in je hoofd. Wanneer je ook nog eens heel precies gaat werken met een liniaal, moet je ook nog eens goed op blijven letten. Doordat je je goed moet concentreren op waar je mee bezig bent, maak je je hoofd helemaal leeg…er is namelijk even geen ruimte voor alle dagelijkse drukte in je hoofd want zodra je afgeleid bent, maak je foutjes. Naast dat het een rustgevende bezigheid is, is het effect ook nog eens rustgevend om naar te kijken.
De ultieme uitdaging is denk ik wel het maken van een zentangle met string art. Daar gaat heel veel tijd in zitten, dus dat lukt mij nu nog even niet. Wellicht lukt het mij wanneer de meiden beide naar school gaan 😉
In de klas
Een zentangle maken is een leuke manier om over grafiekformules te praten. Laat leerlingen een x-as en een y-as tekenen. Laat de leerlingen een bepaalde afmeting maken (voorbeeld: x-as tot 24 cm en y-as tot 12 cm. Je kunt de klas ook in groepen verdelen en elk groep een andere afmeting geven…of zelf elke leerling een andere afmeting. Laat ze een diagonaal door het kwadrant tekenen, vanuit de (0,0). In de onderste helft van het kwadrant tekenen de leerlingen een zentangle. Laat de leerlingen de bijbehorende formule zoeken die de ronde lijn maakt die door de zentangle ontstaat.
In het basisonderwijs is het een leuke manier om de klas tot rust te laten komen en ondertussen de leerlingen te laten werken aan hun fijne motoriek en creativiteit. Je kunt ze een opdracht geven (bijvoorbeeld een thema geven waarin gewerkt moet worden of hun naam), maar je kunt ze ook vrij laten.
Doodle
Ik deed dit vroeger erg veel in de klas (al had ik toen nog nooit van zentangle gehoord)…vooral tijdens een uitleg. Het was voor mij een vorm van doodlen. Mijn hoogbegaafdheid zorgde er voor dat de stof die aangeboden werd vaak al ‘oud nieuws’ voor mij was. En omdat ik niet verder mocht werken tijdens de uitleg, moest ik toch een manier vinden om geconcentreerd te kunnen blijven luisteren. Door zentangles te maken, was ik toch bezig en kon ik het ook opbrengen om toch te luisteren naar wat ik eigenlijk al wist (ik liep altijd voor op de stof). Ook als ik niet meer verder mocht werken omdat ik anders te ver vooruit liep…en ik niet meer in mijn boeken mocht lezen, maakte ik deze wirwar-tekeningen. Het was heerlijk om op die manier mijn overvolle hoofd tot rust te kunnen brengen.
Materiaal
Het mooiste effect krijg je door de lijnen te tekenen met een een niet te dikke punt. Ik heb fineliners gebruikt, omdat ik met kleur wilde spelen. Stift vond ik te dik. Plus dat het een gedoe is om de liniaal na elk streepje schoon te maken wanneer je stift gebruikt. Met een fineliner hoefde dat maar per vlak voordat het vanaf de liniaal begon af te geven op het papier. Potlood zou ook prima kunnen, maar dat zie je wel minder goed op het papier. Het contrast met fineliner is groter.
Aan de slag
Voor het maken van een zentangle heb je het volgende nodig:
- papier
- tekenspullen (ik gebruikte twee kleuren fineliner)
- eventueel een liniaal
Teken een basisfiguur of basislijnen.
Vul elk vakje door een lijn te trekken vanuit de hoek naar de overstaande zijde. Je verspringt telkens ongeveer een halve centimeter vanaf de ‘volgende’ hoek. De lijn laat je steeds doorlopen naar het volgende punt (je begint dus per vlak maar een keer in een hoek).
Het mooiste effect krijg je door symmetrische te werken…spiegelend. Hierdoor ontstaan er dieptes in de tekening.
Maak jij ook zo’n leuke zentangle?
Super! Je snapt natuurlijk wel dat ik ontzettend nieuwsgierig ben naar jouw resultaat. Deel hem vooral onder het originele facebookbericht op ‘Mama Duizendpoot’, zodat ik hem makkelijk kan vinden en een ander jouw werk ook kan bewonderen. Of plaats de foto op Instagram met #mamaduizendpootcreatie.
CreaKrea
Elke week is er een CreaKrea uitdaging, met elke week een ander thema. Het creatieve CreaKrea team bestaat nu uit Ilse van Kreanimo, Melanie van MelDiy, Emmy van Webkonijn, Ilse van De knutseljuf van Ede, Crea met kids en natuurlijk nog mijzelf. Vorige week was het thema ‘Dinosaurs’ en liet ik je zien hoe je een dinofossiel van gipseen dinofossiel van gips kunt maken.
Deze week is het thema ‘Windmills’ aan de beurt en maakte ik een zentangle met een ‘windmolen’ als basis. Ben je benieuwd naar alle creaties? Kijk dan vooral in de linkparty en bij het CreaKrea team. De link naar hun diy’s vind je vlak boven de linkparty.
Bewaren voor later
Maar misschien wil je dit bericht gewoon delen, dan kun je natuurlijk ook een van de andere opties kiezen…zoals Facebook, Twitter en LinkdIn.
Bewaren en delen wordt enorm gewaardeerd.
Diy inspiratie
Zit je nog vol met diy-kriebels? Kijk dan op de pagina ‘Mama naait’ of ‘Mama knutselt’.
Maar kijk vooral ook even in de linkparty waar je overigens ook diy’s (en recepten) mag delen die binnen dit thema passen…dit kan in de vorm van een blog, foto of filmpje zijn (dus ook als niet-blogger/vlogger kun je gezellig meedoen). De inzendingen delen wij op ons bord op Pinterest. En vergeet natuurlijk niet om ook bij het CreaKrea team te neuzen: